ADHD – nadpobudliwość psychoruchowa
ADHD (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder) to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi. Kluczowymi objawami, wokół których możemy różnicować bardziej szczegółowy opis symptomów są: zaburzenia koncentracji uwagi, nadmierna impulsywność i nadpobudliwość psychoruchowa.
Typowe dla ADHD są następujące objawy i zachowania:
- trudności z koncentracją i wykonywaniem zadań,
- trudność wielozadaniowości,
- słabe umiejętności planowania i zarządzania czasem,
- dezorganizacja czynnościami i zadaniami,
- regularne gubienie przedmiotów,
- zapominanie codziennej rutyny lub spotkań,
- pomijanie szczegółów lub popełnianie nieostrożnych błędów,
- unikanie lub niepodejmowanie zadań wymagających wysiłku umysłowego przez dłuższy czas,
- stan pozornie roztargniony podczas bezpośredniej rozmowy,
- niewykonanie zadań lub obowiązków w miejscu pracy,
- dekoncentracja,
- częste zapominanie o codziennych czynnościach,
- impulsywność,
- niepokój lub wiercenie,
- mówienie nadmiernie,
- przerywanie rozmów,
- wstawanie, gdy wymagane jest siedzenie,
- bycie bardzo aktywnym i “stale w ruchu”.
Wśród głównych przyczyn ADHD wymienia się m.in. czynniki związane z funkcjonowaniem mózgu, w szczególności zmiany w metabolizmie neuroprzekaźników (są one odpowiedzialne za przekazywanie bodźców z jednej komórki nerwowej do drugiej) oraz niedokrwienie w pewnych obszarach mózgu (w czołowej części mózgu dochodzi do słabszego przetwarzania glukozy, w wyniku czego dostarczana jest tam mniejsza ilość energii). Zmiany obejmują również metabolizm neuroprzekaźników – obserwujemy zmniejszenie stężenia noradrenaliny (odpowiada za koncentrację), dopaminy (steruje bodźcami i napędem) i serotoniny (odpowiada za impulsywność, dopasowanie zachowania do sytuacji).
Mimo, że ADHD powszechnie łączy się z okresem dzieciństwa, duża grupa dorosłych osób ma objawy przez całe życie, co często bardzo niekorzystnie wpływa na ich funkcjonowanie prywatne i zawodowe.
Leczenie polega na oddziaływaniach psychoterapeutycznych poprawiających funkcjonowanie, w razie potrzeby włączane jest leczenie farmakologiczne.